Um talnaleikfimi og reglugerðir ESB

Nokkrar deilur hafa blossað upp um hve mikið af regluverki Evrópusambandsins við Íslendingar tökum upp í gegnum EES samninginn. Menn flagga tölum frá 6,5% upp í 80% eftir því hvað viðkomandi vill sanna hve samtvinnað Ísland er reglugerðarsetningu Evrópusambandsins. Staðreyndin er hins vegar sú að ekkert ESB land tekur upp allt regluverk Evrópusambandsins þannig að svona talnaleikfimi segir ekki nema hluta sannleikans. Eiríkur Bergmann Einarsson, forstöðumaður Evrópufræðaseturs Háskólans á Bifröst, hefur rannsakað þetta manna mest og hefur bent á að Ísland taki upp um 80% af því sem Svíþjóð taki upp. Sú tala segi mun meira en þær tölur sem menn eru að deila um hér á landi.

Ísland tekur reyndar upp nánast allt reglugerðaverk Evrópusambandsins varðandi innri markaðinn og þar með flest þau lög sem tengjast verslun og viðskipum þar með talið samkeppnislöggjöf, neytendavernd og þjónustutilskipun ESB. Löggjöf Evrópusambandsins hefur því áhrif á nánast hvern einasta einstakling á Íslandi á hverjum degi. Það má því örugglega færa rök fyrir því að við höfum tekið upp á milli 70-80% af ESB reglum sem snerta málefni hins innri markaðar.

Við tökum hins vegar ekki upp einstakar reglugerðir sem tengjast tímabundnum aðgerðum eins og niðurgreiðslu á mjólkurafurðum í Mið-Evrópu, svæðisbundnum aðgerðum í landnýtingu á Írlandi eða skyndilokunum á veiðsvæðum í Eystrasalti. Evrópusambandið setur lög með reglugerðum, tilskipunum og ákvörðunum. Tilskipanir (directives) eru rammlöggjöf og yfirleitt viðamestar en reglugerðir (regulations) og ákvarðanir (decisions) eru margfalt fleiri en hafa yfirleitt tímabundna og/eða takmarkaða lögsögu.

Sigurður Kári Kristjánsson alþingismaður fór mikinn á síðum Morgunblaðsins fyrir skömmu og vísaði þar í svar sem Davíð Oddsson þáverandi utanríkisráðherra hafði gefið við fyrirspurn hans um hve við tækjum upp af lögum ESB. Í svarinu kom fram að frá því EES-samningurinn gekk í gildi árið 1994 og fram til ársins 2004 hafi ESB samþykkt 1.047 tilskipanir, 27.320 reglugerðir og 10.569 ákvarðanir. Ísland hafði á þessum tíma tekið upp 2.527 gerðir frá ESB þar á meðal stóra lagabálka varðandi samkeppnismál, um óréttmáta viðskiptahætti, neytendamál, umhverfsvernd og fleira. Með því að blanda saman öllum þessum gerðum fékk utanríkisráðherrann út að Ísland taki 6.5% af reglugerðaverki ESB í innlend lög.

Flestir hugsandi menn sjá að sú framsetning gefur alls ekki rétta mynd af mikilvægi þeirrar lagasetninga sem Ísland hefur tekið upp. Fyrst skal nefna að ótækt er að leggja tilskipanir, reglugerðir og ákvarðanir Evrópusambandsins að jöfnu enda greinir ESB ávalt vel þar á milli. Í öðru lagi er mikilvægi þessara lagagerða mjög misjafnt og ekki hægt að leggja þær allar að jöfnu. Í þriðja lagi er síðan ljóst að ekkert land tekur upp allar þessar reglugerðir og því er þessar tölur ekki samanburðarhæfar.

Fyrir þá sem vilja kynna sér þessi mál er gott að lesa grein Eiríks Bergmanns Einarsson ,,Á kafi í Evrópusamrunanum” á slóðinni http://www.bifrost.is/default.asp?sid_id=22905&tId=1 en þar fjallar hann um hve vandmeðfarið er með svona tölfræðiupplýsingar. Eftir því sem ég best veit hefur engin dregið í efa þær rannsóknir sem Eiríkur birtir þar.

Andrés Pétursson er formaður Evrópusamtakanna

Athugasemdir

[Hans Haraldsson (IP-tala skráð) 28.3.2008 kl. 22:45]

Þannig að sjávarútvegsstefnan, landbúnaðarstefnan og tollastefnan hafa bara 20% vægi í reglugerðaverki ESB?

Má ekki vera að þetta segi okkur fyrst og fremst hversu merkingarlaust það er að stunda prósentureikning með lagabálka?

[Jónas Tryggvi Jóhannsson, 29.3.2008 kl. 19:07]

Jú, mér finnst þessi prósentuumræða alltaf pínu þreytandi. Þegar það er svona hrikalega langt milli þeirra sem eru með aðild og segja að allt að Ísland hafi þegar tekið upp allt að 90% að regluverki sambandins, og séu í raun efnislega meira í Evrópusambandinu en Bretland sem stendur utan EMU og Schengen - en svo koma þeir sem eru á móti og segja að Ísland hafi bara tekið upp rétt 6% af reglugerðum sambandins með jafn hæpnum forsendum og lýst er í þessari grein.

.

Manni líður stundum eins og sumir sem eru á móti aðild vilji helst bara rugla umræðuna eins mikið og hægt er til að þurfa ekki að ræða málin eins og þau eru; við erum mestmegnis í ESB, og það er komin tími til að semja um fulla aðild til að við getum rætt málin út frá okkar aðildarsamningum.