Össur í DV um ESB-málið : Opið og gagnsætt samningaferli

Össur Skarphéðinsson, utanríkisráðherra, skrifar grein í DV í dag um ESB-málið:

Það er óhætt að segja, að engir samningar Íslendinga hafa verið undirbúnir með eins opnum, lýðræðislegum og gagnsæjum hætti og viðræðurnar sem nú eru hafnar um aðild Íslands að Evrópusambandinu. Þó Íslendingar hafi í reynd í gegnum EES-samninginn haft eins konar aukaaðild að sambandinu síðustu fimmtán árin, er umsókn um fulla aðild stórt skref fyrir marga. Besta nálgunin fyrir alla, jafnt stjórnvöld sem almenning, er að hafa allar upplýsingar uppi á borðinu. Það er leiðin, sem við höfum valið í utanríkisráðuneytinu.

Upplýst ákvörðun

Við höfum kostað kapps um að hafa eins víðtækt samráð og hægt er á öllum undirbúningsstigum. Það gildir jafnt um almenning, Alþingi, stofnanir, sveitarfélög, hagsmunasamtök og forystu stjórnmálaflokka. Það sama mun gilda um sjálfar samningaviðræðurnar, sem ég hóf formlega fyrir Íslands hönd í júlí síðastliðnum. Alls staðar verður aðgengi almennings að upplýsingum eins mikið og kostur er, og sem mest og víðtækast samráð viðhaft. Umsókn um aðild að ESB er verkefni allrar þjóðarinnar. Þegar menn taka að lokum ákvörðun hver fyrir sig í þjóðaratkvæðagreiðslunni þarf hver um sig að geta gert upp hug sinn á upplýstum forsendum – staðreyndum málsins.

Víðtæk upplýsingagjöf

Ein stærsta lotan í undirbúningnum til þessa var að svara 2.500 spurningum framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins um hagi Íslands. Það var grunnur að mikilvægri – og góðri skýrslu hennar um Ísland sem birt var á fyrri hluta þessa árs. Við ákváðum að birta allar spurningarnar á heimasíðu utanríkisráðuneytisins. Samstundis og svörin voru til reiðu, samtals 2.600 blaðsíður auk fylgiskjala upp á 8.700 blaðsíður, voru þau einnig birt á sama stað.

Fundafrásagnir aðalsamninganefndarinnar, og samningahópanna tíu, eru sömuleiðis birtar opinberlega á vef ráðuneytisins. Þar munum við líka birta greinargerðir samningahópanna, sem unnar eru til að undirbúa svokallaða rýnifundi með Evrópusambandinu sem hefjast í nóvember. Þar er borin saman löggjöf sambandsins og okkar, og skilgreint hvað þarf um að semja. Sama mun gilda um margvíslegar sérfræði- úttektir sem verða unnar til undirbúnings samningaferlinu sem og samningaafstöðu Íslands þegar hún hefur verið afhent. Að sýna gagnsæi í verki er eitt okkar lykilverkefna í samningaviðræðunum. Þær snúast um hagsmuni Íslands og Íslendingar eiga rétt á því að fá upplýsingar og fylgjast með.

Þú getur tekið þátt!

Þessar upplýsingar, og allt um ferlið sjálft, geta allir Íslendingar skoðað á heimasíðu ráðuneytisins um viðræðuferlið, esb.utn.is. Þar er aðildarferlið sjálft útskýrt nákvæmlega. Við munum jafnframt setja á fót gagnvirka vefsíðu, sem verður opnuð innan tíðar. Í gegnum hana munu allir geta komið á framfæri ábendingum, gagnrýni, viðhorfum, – eða spurningum. Við stefnum að því að gegnum vefsíðuna geti Íslendingar haft reglulega samræðu við sérfræðinga sem vinna að málinu, aðalsamningamanninn, eða ráðherrann sjálfan, þegar tilefni kvikna. Með þessu móti ætlum við að veita öllum Íslendingum, sem áhuga hafa, beina hlutdeild í umsóknarferlinu og brjóta með því blað í sögu stækkunarviðræðna Evrópusambandsins hvað varðar gagnsæi og þátttöku almennings.

Sátt og samráð

Víðtækt samráð var haft um skipan aðalsamningamanns Íslands, Stefáns Hauks Jóhannessonar sendiherra og um hann ríkir breið samstaða. Í aðalsamninganefndina sjálfa, sem skipuð er 18 manns, var fólk valið út frá faglegum verðleikum og samningareynslu. Þar endurspeglast viðhorf landsbyggðar og þéttbýlis. Fullkomið jafnræði er með körlum og konum, og sérfræðiþekking úr háskólasamfélaginu er á bæði borð. Ríflega 200 manns koma að samningaferlinu í gegnum starf sitt í þeim tíu samningahópum sem fjalla um einstök málefnasvið. Við skipan allra var þess vandlega gætt að hafa náið samráð við hagsmunasamtök og alls staðar leitað að okkar bestu sérfræðingum. Valið var sérstaklega vandað við forystufólkið í mikilvægustu hópunum. Aldrei var spurt, hvort viðkomandi væri með eða á móti aðild, heldur réð úrslitum hvort viðkomandi væri faglega framúrskarandi.

Mikið í húfi

Evrópusambandsaðildin snýst um stöðugleika, fullveldi og öryggi okkar Íslendinga. Verkefnið er að útrýma atvinnuleysi með því að skapa trausta umgjörð fyrir fjölbreytt atvinnulíf, treysta fullveldi Íslands með því að sitja við sama borð og aðrir, og tryggja öryggi Íslands og framtíð barna okkar með því að ganga stolt til aukinnar Evrópusamvinnu.

Ég mun gera mitt til þess að tryggja að öll gögn og staðreyndir máls séu ávallt til staðar til þess að Íslendingar geti kynnt sér kosti og galla og tekið upplýsta ákvörðun í þjóðaratkvæðagreiðslu.