Er Ísland í Evrópu?

Ágæta áhugafólk um Evrópumál, við vekjum athygli ykkar á þessum fyrirlestri á morgun hjá Sagnfræðingafélaginu;

Þriðjudaginn 11. september hefjast hinir sívinsælu hádegisfyrirlestrar Sagnfræðingafélags Íslands að nýju. Yfirskrift fundaraðarinnar í haust er, "Hvað er Evrópa?". Það er Eiríkur Bergmann Einarsson, dósent við Háskólann á Bifröst og forstöðumaður Evrópufræðaseturs sem ríður á vaðið í fyrsta hádegisfyrirlestri vetrarins og varpar fram spurningunni "Er Ísland í Evrópu?"

Er Ísland í Evrópu? Tvö gagnstæð öfl hafa undanfarið togast á um stöðu Íslands í samfélagi þjóðanna. Eins og á við um önnur opinevrópsk lýðræðisríki hefur Ísland fundið fyrir auknum efnahagslegum og pólitískum þrýstingi til að taka þátt í evrópsku samstarfi. Á hinn bóginn hefur sú mikla áhersla sem Íslendingar hafa allt frá tímum sjálfstæðisbaráttunnar lagt á formlegt fullveldi þjóðarinnar orðið til þess að Íslendingar hafa reynst tregir í taumi í evrópsku samstarfi. Þrátt fyrir áhersluna á formlegt fullveldi þjóðarinnar hafa íslensk stjórnvöld eigi að síður fundið leið til að taka virkan þátt í fjölþjóðlegu samstarfi þar sem ákvarðanataka er framseld til alþjóðlegra stofnanna. Almennt talað og með nokkurri einföldun má segja að ríkisvaldið hafi tvö meginhlutverk, annars vegar að verja landið og öryggi borgaranna og hins vegar að setja þegnum ríkisins lög. Íslensk stjórnvöld leystu landvarnarþáttinn með því að fá verktaka í Washington til að sjá um varnir landsins með varnarsamningnum frá árinu 1951. Hvað hinn þáttinn varðar má með svipuðum rökum halda því fram að ríkisstjórn Íslands hafi með EES-samningnum frá árinu 1994 fengið verktaka í Brussel til að sjá um lagasetninguna á nokkrum mikilvægum efnissviðum.

Í fyrirlestrinum er raunveruleg staða Íslands í samfélagi þjóðanna til skoðunar og spurt hvernig sú staða fellur að sjálfsmynd þjóðarinnar þar sem ofuráhersla er lögð á hið formlega fullveldi? Hádegisfyrirlestrar Sagnfræðingafélagsins fara fram í fyrirlestrasal Þjóðminjasafns Íslands og standa frá klukkan 12.05 til klukkan 12.55. Aðgangur er ókeypis og öllum heimill.

Kaupþing næst yfir í evrur?

Skv þessari frétt Visi.is þá segir Sigurður Einarsson stjórnarformaður Kaupþings að fyrirtækið ætli að skrá hlutafé bankans í evrum, og fylgja þar með í fótspor Straums Burðaráss sem ákvað það í byrjun vikunnar. Sigurður bætir um betur og segir að krónan sé orðin úreltur gjaldmiðill á Íslandi.

Almenningur notar þó enn krónuna og borgar í raun 10-12% vexti af lánunum sínum á ári, þannig að hér er Sigurður í raun bara að tala fyrir fyrirtækin í landinu. Það er hagur þeirra, sem og almennings, að þessu kerfi verið breytt sem fyrst. Ákallið um breytingar á gjaldeyrisstefnu Íslendinga hefur aldrei verið jafn mikið og síðastliðna mánuði, enda alltaf fleiri og fleiri að gera sér grein fyrir að núverandi ástand gangi ekki til frambúðar.

Sigurður talar þó um að einhliða upptaka evru sé raunhæfur möguleiki, en þar er núverandi viðskiptaráðherra, Björgvin G. Sigurðsson, ekki sammála heldur telur hann að innganga í ESB sé forsenda þess að taka upp evruna. Sama hver lendingin verður, þá sýnist okkur í Evrópusamtökunum að umræðan innan atvinnulífsins og stóru bankana sé komin það langt að það sé í raun bara tímaspursmál hvenær ráðandi armur Sjálfstæðisflokksins fari að viðra jákvæðari skoðanir gagnvart evru og inngöngu í Evrópusambandið.

Á fréttavefnum Eyjunni http://eyjan.is/ má finna fína úttekt á því sem Sigurður Einarsson segir í viðtalinu.

Bull um sjávarútvegsstefnu ESB

Rannsóknamiðstöð um samfélags- og efnhagsmál (RSE) hélt fyrir skömmu metnaðargjarna ráðstefnu um smáríki og myntbandalög. Á RSE heiður skilið fyrir að standa að slíkri ráðstefnu enda viðfangsefnið einkar viðeigandi á þessum tíma mikilla sviptinga í alþjóðlegu fjármálaumhverfi. Á ráðstefnunni talaði meðal annars sænsk-enski hagfræðingurinn Gabriel Stein. Erindi hans var áhugavert en þó setti mann hljóðan þegar hann fór að fabúlera um Ísland og sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins. Á tæpitungulausri íslensku er hægt að segja að það sem hagfræðingurinn sagði um þau mál hafi verið hið mesta bull.

Gabriel Stein sagði að Ísland verði dregið fyrir Evrópudómstólinn vegna útilokunar annarra landa frá fiskimiðunum hér við land og dómstóllinn myndi að sjálfsögðu dæma Íslendingum í óhag. Þar með myndu íslensku fiskimiðin fyllast af spænskum og portúgölskum togurum. Þetta er gömul bábilja sem andstæðingar Evrópusambandsaðildar hafa lengi haldið á lofti þar til að þetta var endanlega hrakið í skýrslu Evrópunefndar Alþingis sem kom út í vor. Þar kemur skýrt fram að reglan um hinn svokallaða "hlutfallslega stöðugleika" er einn af hornsteinum sameiginlegrar sjávarútvegsstefnu Evrópusambandsins. Samkvæmt henni fengju aðeins íslensk fiskveiðiskip kvóta hér við land og þetta hefur verið staðfest bæði af fulltrúum framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins og fulltrúum Evrópudómstólsins.

Menn geta haft mismunandi skoðanir á því hvort við eigum að ganga í Evrópusambandið. Það er þó grundvallaratriði að þau rök sem menn beita fyrir sér, hvort sem þau eru hagfræðileg eða pólitísk, standist skoðun. Því miður stóðst röksemdafærsla Gabriel Stein ekki og er það miður því margt af því sem hann sagði á ráðstefnunni var einkar áhugavert og einmitt fallið til þess að skapa umræðu um stöðu Íslands í samfélagi þjóðanna á þessum miklu umbrotatímum í efnhagsmálum í heiminum.

Áhugasömum er bent á þessa eldri færslu á þessu bloggi ef þeir vilja lesa meira um sjávarútvegsstefnu ESB og áhref hennar á Ísland við inngöngu í sambandið.