Evrópumálaráðherra Dana í heimsókn

"Nicolai Wammen, Evrópumálaráðherra Danmerkur, kom í dag í vinnuheimsókn til Íslands en Danir eru nú í formennsku í Evrópusambandinu. Wammen fundar síðdegis í dag með Össuri Skarphéðinssyni, utanríkisráðherra, og hittir samninganefnd Íslands í aðildarviðræðunum við ESB." Einnig hittir hann utanríkismálanefnd Alþingis, sem og forsætis og efnhags og viðskiptaráðherra. Þetta kemur fram á RÚV og vef Utanríkisráðuneytisins.

Gjaldmiðill með axlabönd og belti - síðustu 3 mánuðir!

Krónan á síðastliðinum þremur mánuðum - þarf að segja meira?

 

 

 

 

 

 

 

 

Mynd: Skjáskot af www.m5.is 

Gjaldmiðilsmálin: Stærsta óleysta efnahagsmálið!

Í fréttatíma RÚV var fjallað um gjaldmiðilsmál og þar sagði:

"Skipan gjaldeyrismála er stærsta óleysta verkefnið í efnahagsmálum Íslendinga að mati hagfræðiprófessors. Hann segir upptöku kanadadollarsins þó ekki lausnina. Nýr gjaldmiðill þurfi að taka þátt í að eyða gjaldeyrisáhættu en það geri sá kanadíski ekki.

Hvort kasta eigi krónunni fyrir kanadadollar er spurning sem þónokkrir velta fyrir sér í fullri alvöru þessa dagana, ekki síst í ljósi ummæla sendiherra Kanada í fréttum þess efnis að kanadísk stjórnvöld séu reiðubúin til viðræðna við þau íslensku um upptöku dollarsins.

Ólafur Ísleifsson, hagfræðiprófessor við Háskólann í Reykjavík, segir Íslendinga þurfa gjaldmiðil sem taki þátt í að eyða gjaldeyrisáhættu. Gjaldmiðill eins og kanadíski dollarinn, sem aðeins sé notaður í um einu prósenti utanríkisviðskipta landsins, sé óhentugur til þess."

Björn Valur Gíslason, alþingismaður, fjallar einnig um gjaldmiðilsmál á bloggi sínu og segir þar meðal annars:

"Er íslenska krónan framtíðargjaldmiðill Íslands?
 Nei, það er hún ekki. En krónan verður gjaldmiðill okkar í næstu framtíð, hvort sem okkur líkar það betur eða verr. Til lengri framtíðar litið munu við hinsvegar þurfa á traustari gjaldmiðli að halda.
 Mun evran verða sá gjaldmiðill?
 Það er líklegast miðað við stöðuna eins og hún er í dag. Við eigum mesta samleið með öðrum löndum Evrópu, þangað seljum við mest af útflutningi okkar og þaðan flytjum við mest inn af vörum. Það væri því órökrétt að taka annan gjaldmiðil upp en þann sem við notum hvað mest, ef á annað borð á að gera það."
 

Krónan fellur, er samt með belti og axlabönd!

Á RÚV segir: "Steingrímur J. Sigfússon, efnahags- og viðskiptaráðherra, segir krónuna hafa gefið of mikið eftir. Hluti af ástæðunni fyrir því sé þó greiðsla erlendra skulda, sem komi sér vel til lengri tíma litið.

Krónan hefur veikst um rúm 5% frá áramótum gagnvart helstu gjaldmiðlum og 7,5% frá því hún byrjaði að veikjast í byrjun nóvember.

Steingrímur segir þetta áhyggjuefni.

„Mér finnst hún vera að gefa of mikið eftir og það vinnur gegn okkur, bæði hvað varðar verðbólguna og eins væri gott að krónan frekar styrktist, eða héldist að minnsta kosti stöðug, þegar við erum að taka á okkur hækkanir á olíuvörum og öðru slíku sem við erum að flytja inn í landið.“"

Gjaldmiðill í höftum (með axlabönd og belti), sem fellur og fellur! Hverskonar gjalmiðill er það eiginlega?

Jónas Kristjánsson fjallar um gjadlmiðilsmál á blogg sínu og segir í einni af sínum stutt, en hnitmiðuðu færslum:

"Með ólíkindum er umræðan um að taka upp einhverja aðra gjaldmiðla en evruna. Nefndir eru til sögunnar afskekktir gjaldmiðlar, sem þungbært er að nota í viðskiptum okkar við umheiminn og í ferðum okkar til útlanda. Sem einfalda ekki samskiptin við umheiminn, sem langmest eru við löndin í Evrópu. Hafið þið ekki tekið eftir, að evran hefur haldið sínu í lífsins ólgusjó síðustu mánuði? Þótt íslenzkir fjölmiðlar hafi linnulaust lapið gömlu tugguna upp úr Daily Telegraph um, að Evrópusambandið sé að hrynja. Evran hefur ekki tekið mark á því dagblaði Evrópuhaturs. Hún reynist traust, þrátt fyrir Grikkland."

Gjaldmiðilsmál í leiðara FRBL

Leiðari Fréttablaðsins þann 3.mars, eftir Ólaf Þ. Stephensen, fjallaði um gjaldmiðilsmál og þar segir Óalfur til að byrja með: "Fyrrverandi efnahags- og viðskiptaráðherra, Árni Páll Árnason, sagði í Fréttablaðinu í gær að ummæli Steingríms J. Sigfússonar, þáverandi fjármálaráðherra, um íslenzku krónuna hefðu staðið í vegi fyrir erlendri fjárfestingu á Íslandi. „Forsenda erlendrar fjárfestingar og tiltrúar á íslenska krónu er að menn telji að stjórnvöld muni forðast gengisfellingar í lengstu lög. Ef menn skilgreina kosti íslenskrar krónu einvörðungu þá að hægt sé að fella hana, felast í því skilaboð til útlendinga um að hún sé mjög óviss eign og best sé að eiga ekkert undir henni," sagði Árni Páll.

Við orðum Árna brást Steingrímur, eftirmaður hans í embætti, með því að segja að hann myndi ekki eftir „að hafa nokkru sinni rætt um mikilvægi þess að geta fellt gengið" eins og haft var eftir honum hér í blaðinu í gær.

Þetta er skrýtið minnisleysi. Steingrímur hefur margoft látið slík orð falla. Til dæmis á landsfundi Vinstri grænna í október: „[Þ]að eru okkar eigin efnahagslegu stýritæki, þar með talið eiginn gjaldmiðill, sem eru að duga okkur til að komast út út kreppunni. Og hvers vegna skyldu þau þá ekki geta dugað vel áfram? […] Hin mikla gengislækkun var ekki án fórna en það voru engar innistæður fyrir hágengi rugltímans og ekki skrýtið og engin ráðgáta að krónan lenti í frjálsu falli eftir hrun og efnahagsóstjórn um árabil."

Leiðara Ólafs lýkur svona: "Það er gersamlega ómögulegt að sannfæra Íslendinga um að halda eigi í krónuna af því að hún sé svo sveigjanleg og telja um leið útlendum fjárfestum trú um að hún sé stöðugur og trúverðugur gjaldmiðill og fallin til að fjárfesta í. Það væri ljómandi gott að stjórnmálamenn áttuðu sig á þeirri mótsögn í eigin málflutningi."

Guðmundur Gunnarsson um kandadollar og reyksprengjur

Guðmundur Gunnarsson, bregst við gjaldeyrisumræðu helgarinnar á bloggi sínu og segir þar meðal annars:

"Nú er það orðið ljóst að almenningur mun ekki lengur sætta sig við það umherfi sem krónan býður upp á með reglulegum gengisfellingum sem valda hækkun vaxta og skulda og skerðingu launa. Stjórnmálamenn hafa hingað til komist upp með kasta upp margskonar reyksprengjum til þess að villa fólki sýn og margir hafa trúað því að að krónan sé bjargvættur, það er hið gagnstæða hún er sjúkdómurinn. Verkfæri sem valdahafa nýta til þess að færa kostnað vegna eyðlsuhyggju og vanhugsaðra kosningaloforða yfir á almenning.

Andstæðingar ESB umræðunnar eru því þessa dagana að verða örvæntingarfullir og nota öll vopn til þess að koma henni á villigötur. Formaður Framsóknarflokksins fer þar framarlega, minnistætt er þegar hann kynnti til sögunnar mann með skilaboð um að Noregur væri tilbúinn að til þess að lána Íslandi umtalsverðar upphæðir á gríðarlega góðum kjörum, það reyndist vera eitthvað knæpuhjal óábyrgs þingmanns, nú er farinn svipuð leið.

Nú er því haldið fram að Kanadamenn séu gríðarlega spenntir að við tökum upp Kanadadollar. Eru Kanadamenn virkilega tilbúnir að spandera á okkur þeim fjármunum sem hlýst af því að verja okkar hagkerfi? Eru þeir til í að kaupa allar krónur sem eru í umferð, allt lausafé og skuldabréf og greiða það upp í topp með kanadískum dollurum? Henda svo öllum krónunum í ruslið. Fyrirfinnst enn í heiminum slík gjafmildi og hjartahlýja?"

Meira um Himbrimadalinn "The Loonie" - stefna Framsóknar?

Himbrimadalurinn ("The Loonie", eins og Kanadamenn kalla hann) hefur verið mikið til umræðu um helgina eftir þéttsetinn fund Framsóknarflokksins um málið. Mikið er fjallað um málið t.d. á www.eyjan.is

Greinilegt er að almenningur hefur áhuga á að ræða það ófremdarástand sem ríkir í gjaldmiðilsmálum, því það er ljóst að ef Ísland ætlar sér að vera áfram nútímalegt og opið hagkerfi, þarf að gera breytingar. Höft eru ekki framtíðartónlistin í þeim efnum.

Það sem þessi fundur skilur hinsvegar eftir sig er þessi spurning: Er það orðin opinber stefna Framsóknarflokksins að taka upp Kanadadollar? Er það stefna flokksins í gjaldmiðilsmálum eða er þetta bara gæluverkefni formannsins, Sigmundar Davíðs (mynd)? Af því að honum líst svo vel á Kanada?

Hann segir að margt sé sameiginlegt með efnhagskerfum Íslands og Kanada, en í skýrslu flokksins um gjaldmiðilsmál frá árinu 2008 má lesa að Ísland hafi þróast hröðum skrefum frá miðjum níunda áratug síðustu aldar í átt til þjónustu og þekkingarsamfélags. Það er EKKI það hrávöruhagkerfi sem Sigmundur talar um svo fallega.

Í skýrslunni má einnig lesa að valkostir Íslands í gjaldmiðilsmálum séu tveir: Krónan eða Evran:

"Það er mat nefndarinnar að fyrst og fremst séu tveir kostir í stöðunni varðandi hvort taka eigi upp nýjan gjaldmiðil. Annað hvort að styrkja krónuna til þess að nota hana til frambúðar eða að taka upp evru sem gjaldmiðil á Íslandi. Hvorug leiðin er einföld og báðar krefjast þær fórna. Ef krónunni verður haldið þarf að breyta aðferðum við peningastjórnun og stórefla gjaldeyrisvarasjóð landsins. Upptaka evrunnar krefst að öllum líkindum aðildar að ESB með því sem því fylgir og innganga í nýtt myntsvæði felur í sér að á mörgum sviðum þarf ný vinnubrögð og nýja nálgun frá því sem hefur verið viðtekið í efnahagsmálum þjóðarinnar. Rökin fyrir því að taka upp evruna ef skipt er um gjaldmiðil á annað borð eru m.a. að hinn nýi gjaldmiðill þurfi að endurspegla utanríkisviðskipti þjóðarinnar sem best og vera stór alþjóðlegur gjaldmiðill. Sá gjaldmiðill sem er besti samnefnari þessara þátta fyrir Ísland er evran."

(Staða krónunnar og valkostir í gjaldmiðilsmálum, bls. 33).

Í ályktun flokksþings Framsóknarflokksins sem haldið var fyrir tæpu ári segir svo eftifarandi:

"Strax þarf að gera trúverðuga áætlun um hvernig treysta skuli peningastefnu þjóðarinnar, og hvernig á næstu 18 mánuðum verður hægt að innleiða markaðsskráningu íslensku krónunnar. Við þær aðgerðir þarf m.a. að horfa til mögulegrar skattlagningar á skammtímafjármagnsflæði til landsins þannig að í framtíðinni verði komið í veg fyrir óeðlilega skammtíma styrkingu gjaldmiðilsins sem leitt getur af sér eignabólur, grafið undan rekstrargrundvelli útflutningsatvinnugreina og leitt af sér óeðlilegar sveiflur í gengi íslensku krónunnar. Þá er mikilvægt að koma í veg fyrir að hugsanleg skammtíma veiking íslensku krónunnar í kjölfar haftaafnáms leiði til sjálfvirkrar hækkunar verðtryggðra lána í landinu og þar með skuldaaukningar heimila og fyrirtækja. Jafnframt verði sett í gang þverpólitísk skoðun á því hvort og þá hvaða kostir aðrir í gjaldmiðlamálum kunni að vera til staðar sem betur tryggi langtímahagsæld þjóðarinnar."

Orðalagið er lýsing á vandræðagrip, en það er sérstaklega athyglisvert þarna í lokin, þegar segir; ..."sem betur tryggi langtímahagsæld þjóðarinnar."

Með þessu hlýtur flokkurinn að vera að segja að krónan tryggi ekki nógu vel langtímahagsæld þjóðarinnar, eða? Og þá hlýtur að liggja nokkuð ljóst fyrir að tal Framsóknar um Kanadadollar er sá kostur sem þeir eru hrifnastir af.

Er það þá framtíðarstefna flokksins?

Talað í umboði hvers?

Þeir er sérkennilegir snúningarnir í sambandi við Kanadadollarann! Í morgunfréttum RÚV (3.mars) var sagt frá því að Alan Bones muni EKKI halda tölu á ráðstefnu Franmsóknarflokksins um gjaldmiðilsmál, sem fer fra í dag á Grand Hótel. Þar með má kannski segja að loftið hafi farið úr blörðunni sem búið var að blása upp!

Á www.visir.is stóð þetta í gær: "Alan Bones sendiherra Kanada á Íslandi segir að Seðlabanki Kanada sé tilbúinn í formlegar viðræður um að Ísland taki upp Kanadadollar sem gjaldmiðil verði farið fram á slíkt."

Við þetta vaknar spurningin: Í umboði hverra sagði Alan Bones þetta?

Gjaldmiðilsmál eru mikil alvörumál. Uppákomur sem þessar undirstrika það. Og trúverðugleiki í gjaldmiðilsmálum er mjög mikilvægur hlutur. Þegar stórfyrirtæki eins og Marel óttast að þurfa að hverfa úr landi vegna stöðunnar, er þá ekki fokið í flest skjól?

Næst tiltrú með einhliða upptöku gjaldmiðils?

Uppfært/viðbót: Í frétt RÚV á netinu segir þetta: "Alan Bones, sendiherra Kanada, flytur ekki stutt ávarp á fundi Framsóknarmanna í dag um mögulega einhliða upptöku annars gjaldmiðils hér í stað íslensku krónunnar, eins og fyrirhugað var. Þetta kemur fram í blaðinu Toronto Star.

Bones sendiherra sagði í viðtali í útvarpsfréttum í gær að kanadísk stjórnvöld væru reiðubúin til viðræðna um upptöku kanadísks dollars hér á landi, væri það vilji Íslendinga."

Nokkuð ljóst er á seinni hluta fréttarinnar að um einhverskonar einkamál Bones var að ræða: " Í blaðinu segir að ummæli sendiherrans hafi valdið talsverðum titringi í kanadíska utanríkisráðuneytinu í Ottawa. Formælandi ráðuneytisins hafi í gærkvöld sent frá sér yfirlýsingu þar sem fram kom að sendiherrann tæki ekki þátt í fundinum í dag og myndi ekki ávarpa hann. Kanadastjórn segði aldrei neitt opinberlega um gjaldmiðla annarra ríkja. Þetta væri mál ríkisstjórnar Íslands og íslensku þjóðarinnar."

Niðustaða málsins hlýtur að vera nokkuð högg fyrir Sigmund Davíð, formann Framsóknarflokksins, sem hefur tala hlýlega um þessa hugmynd og greinilega unnið töluvert í henni!

Varla eykur þetta á trúverðugleika Framsóknarflokksins i gjaldmiðilsmálum, eða?

Framsókn með Kanadadollar?

Eins og fram hefur komið mun Framsóknarflokkurinn halda ráðstefnu um gjaldmiðilsmál á morgun og aðallega ræða þar einhliða upptöku annars gjaldsmiðils. Formaður flokksins var í útvarpsviðsviðtali á Bylgjunni í morgun (í að vísu miklu tímaharki, sem olli því að það skapaðist engin almennileg umræða um þessi mikilvægu mál) og á honum mátti skilj að hann hefði þó nokkurn áhuga á málinu. En hann sagðist vera að skoða málið og velta fyrir sér öllum möguleikum.

Það eru því fleiri en forsetinn undir feldi, í sambandi við fleiri mál, sem Íslendingar standa frammi fyrir!

En það sem var kannski athglisverðast í sambandi við málflutning Sigmundar er tenging málsins við málefnmi Norðurslóða. Þekkt er að áhugi þjóða á svokölluðum Norðurslóðum hefur farið vaxandi. Þar á meðal Kanadamanna.

Þá vaknar spurningin hvort þetta Kanadadollars-mál sé hluti af stærri fléttu sem snýr að hagsmunum Kanada á þessum svokölluðu Norðurslóðum? Og hvert er þá hlutverk Framsóknarflokksins í því efni?

Uppfært: Sigmundur Davíð sagði í viðtali á Rás tvö að þetta "Kanadadollarsmál" væri mjög mikil tíðindi og mátti einnig skilja hann svo að hann væri spenntur fyrir að fá kanadíska banka hingað til lands. Einnig sagð hann að Evru-umræðan "truflaði allt hitt"!

Nokkuð greinilegt er hvar "hjarta" Sigmundar Davíðs er í þessum efnum! 

Af hverju var Evrópusambandið stofnað?

Fyrir þá sem hafa áhuga á sögu má lesa mjög áhugavert svar um uppruna ESB á Evrópuvef H.Í. og spurningin var einfaldlega þessi: "Af hverju var Evrópusambandið stofnað?"

Svarið hefst svona: "Einn af þekktustu sagnfræðingum 20. aldar, sem hafði óvenjulega yfirsýn, sagði að Evrópusambandið væri „barn sérstakra sögulegra aðstæðna sem geta líklega aldrei komið upp aftur“ (Hobsbawm, 1996, 578). Svo mikið er víst að ESB er afar óvenjulegt fyrirbæri í mannkynssögunni. Við höldum nú samt að það sé hægt að varpa ýmiss konar ljósi á fæðingu barnsins og í þessu svari verður rætt sérstaklega um jarðveginn sem það spratt upp úr.

Rakið verður á Evrópuvefnum í þremur svörum í röð um það af hverju og hvernig fyrsti vísirinn að Evrópusambandinu varð til á árunum 1945-1958. Í fyrsta svarinu sem fer hér á eftir er lýst jarðveginum eða landslaginu sem ESB spratt upp úr. Sagt verður frá hinum svörunum í lok þessa svars. Lesendum er bent á að hafa Tímaás Evrópuvefsins til hliðsjónar þegar þessi svör eru lesin."