Ólafur Þ. um VG og ESB í FRBL

Ólafur Þ. Stephensen, ritstjóri FRBL, skrifaði góðan leiðara um VG og ESB-málið þann 28.8. Leiðarinn birtist hér í heild sinni:

" Vinstri hreyfingin – grænt framboð samþykkti ögn torskiljanlega ályktun um alþjóðamál á flokksráðsfundi sínum um síðustu helgi. Þar fagnar flokksráðið „þeirri umræðu sem nú fer fram um samskipti Íslands og ESB og hvetur til að henni verði haldið áfram."

Í ályktuninni segir líka að VG telji að „grundvöllur alþjóðlegs samstarfs eigi að vera lýðræðisleg vinnubrögð og barátta fyrir friði og öryggi í heiminum." Flokkurinn er sömuleiðis á því að til að Ísland geti tekið fullan þátt í alþjóðasamstarfi þurfi að fara fram umræða í samfélaginu um hvernig slíku samstarfi skuli háttað, „hvaða hagsmuni ber að verja og hvaða hagsmunir eru til þess fallnir að styrkja tengsl Íslands við alþjóðasamfélagið."

Það er fagnaðarefni að VG vilji fara í umræðu um samskipti Íslands og ESB á þessum forsendum, því að stundum virðist eins og flokkurinn sé fyrir löngu búinn að loka þeirri umræðu með einni, skýrri niðurstöðu; að hann sé alveg á móti aðild að ESB og ekki þurfi að ræða kosti hennar og galla neitt frekar.

Ætli VG hafi velt ESB-aðildinni fyrir sér út frá áherzlu sinni á frið? Að baki Evrópusamstarfsins liggur öflug friðarhugsjón fólks sem hafði upplifað hörmungar tveggja heimsstyrjalda – sem áttu upptök sín í erjum Evrópuríkjanna – og sór þess dýran eið að til slíks skyldi aldrei koma aftur. Hefur VG metið velgengni ESB sem friðarbandalags?

Evrópusambandið er líka bandalag lýðræðisríkja. Væntanlegum aðildarríkjum eru sett skýr skilyrði um lýðræðislega stjórnarhætti og virðingu fyrir mannréttindum. Bent hefur verið á „lýðræðishallann" í stjórnkerfi sambandsins sjálfs, sem felst í því að ákvarðanir eru teknar langt frá almenningi í aðildarríkjunum og flókið er að láta þá sem taka þær sæta lýðræðislegri ábyrgð. En væri VG til í að skoða einföldustu lausnina á lýðræðishallanum; að efla völd Evrópuþingsins sem er kosið beint af almenningi í aðildarríkjunum; eða teldi flokkurinn það andstætt þjóðernispólitík sinni? 

Og hvað finnst VG um hinn tvöfalda lýðræðishalla sem felst í aðild Íslands að Evrópska efnahagssvæðinu? Við tökum upp óbreytta löggjöf ESB, sem sumir telja ekki hafa orðið til með nægilega lýðræðislegum hætti. Alþingi hefur engin áhrif á hana og enginn þarf að svara fyrir lagasetninguna gagnvart íslenzkum kjósendum. Finnst VG að við eigum að segja upp EES-samningnum til að rétta þennan halla?

Það er líka forvitnilegt að velta fyrir sér spurningunni um hvaða hagsmuni eigi að verja. Vill VG verja hagsmuni framleiðenda og atvinnurekenda í landbúnaði og sjávarútvegi, sem vilja alls engar breytingar sjá á rekstrarskilyrðum sínum eða samkeppnisumhverfi, eða vill flokkurinn standa með neytendum, lántakendum og nýjum og vaxandi atvinnugreinum, sem myndu njóta góðs af lægri tollum, lægri vöxtum og sameiginlegum gjaldmiðli með aðild að ESB?
Kannski meinti flokksráð VG eitthvað allt annað með tali sínu um lýðræði, frið og hagsmuni. En þetta eru samt spurningar sem flokkurinn þarf að svara í umræðunni sem er fram undan.

Danir styðja aðildarumsókn Íslands að ESB

Á www.visir.is segir: " Forsætisráðherra Danmerkur segir Dani styðja aðildarumsókn Íslands að Evrópusambandinu og vonast til að viðræðurnar haldi áfram af krafti. Hún ræddi evrópumálin og makrílveiðar við Jóhönnu Sigurðardóttur í opinberri heimsókn til Íslands í dag. 

Helle Torning-Schmidt forsætisráðherra Danmerkur lenti á Reykjavíkurflugvelli í hádeginu í dag. Hún stoppar hér á landi í tæpan sólarhring og hóf heimsóknina á Þingvöllum þar sem Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra og Ólafur Örn Haraldsson þjóðgarðsvörður tóku á móti henni við Hakið og gengu þau saman í gegnum þjóðgarðinn. Helle var mjög áhugasöm um sögu Þingvalla og fræddi Ólafur hana um þinghald fyrr á tímum og þróun svæðisins á síðustu árum.

Að lokinni göngu um svæðið funduðu Jóhanna og Helle í Ráðherrabústaðnum á Þingvöllum. 

„Danmörk og Ísland eru góðir nágrannar og vinátta landanna stendur á gömlum merg. Við höfum auðvitað rætt vandann sem ríkir í Evrópu og ástandið þar. Einnig þróunina sem mun eiga sér stað í Evrópu í náinni framtíð. Við fjölluðum um aðildarviðræður Íslands að Evrópusambandinu og viðræðurnar um makrílveiðar hafa þá óneitanlega borið á góma. Það málefni er auðvitað ofarlega á baugi bæði í ESB og á Íslandi." segir Helle.

Hún segir Dani vera mikla stuðningsmenn við aðildarumsókn Íslands að Evrópusambandinu og vonast til þess að viðræðurnar muni halda áfram af sama krafti og hefur verið á meðan Danir hafa gegnt formennsku í sambandinu. " 

Sveiflu jó-jóið af stað?

Fram kemur í morgunkorni frá Íslandsbanka að krónan hafi veikst um 2,6% á mjög skömmum tíma. Í morgunkorninu segir:

"Væntingavísitalan hefur sterka fylgni við gengisþróun krónunnar og því þarf ekki að koma á óvart að væntingar landsmanna hafi lyfst svo mikið nú í sumar á sama tíma og krónan hefur verið að styrkjast, en styrkingin frá því í byrjun júní og þar til um miðjan ágúst nemur 8%. Síðustu daga hefur þessi þróun hinsvegar snúist við og gengi krónunnar hefur veikst um 2,6% gagnvart helstu gjaldmiðlum. Verði áframhald á þeirri þróun má búast við að væntingar landsmanna litist af því á komandi vikum samhliða því sem haustið skellur á, sem gæti einnig átt þátt í að tempra bjartsýni landans."

Þá er það bara spurningin hvort sveiflu-jó-jóið sé að fara af stað, nú þegar t.d. innstreymi tekna vegna ferðamanna minnkar verulega?

Samningsafstaða Íslands gagnvart ESB í tveimur köflum birt

Á www.vidraedur.is segir þetta:

" Samningsafstaða Íslands varðandi tollabandalag annars vegar og utanríkistengsl hins vegar í samningaviðræðum Íslands og ESB hefur verið birt á viðræður.is. Samningsafstaðan var send framkvæmdastjórn ESB og aðildarríkjum sambandsins eftir að um hana var fjallað í viðkomandi samningahópum, samninganefnd Íslands og utanríkismálanefnd Alþingis, og hún samþykkt í ráðherranefnd um Evrópumál og ríkisstjórn. Búist er við því að viðræður hefjist í viðkomandi málaflokkum fyrir lok þessa árs.

Kafli 29 um tollabandalagið heyrir ekki undir EES-samninginn. Markmið tollabandalagsins er að örva viðskipti á milli aðildarríkja og við þriðju ríki og bæta samkeppnisskilyrði og samkeppnishæfni evrópskra fyrirtækja. Aðildarríki tollabandalags ESB hafa sameiginlega tollskrá gagnvart þriðju ríkjum en tollar á innflutning og útflutning falla hins vegar niður milli aðildarríkjanna, enda fara vörusendingar óhindrað yfir landamæri eins og um innanlandsviðskipti sé að ræða. Í samningsafstöðunni kemur fram að Ísland muni með nauðsynlegum lagabreytingum tryggja áframhaldandi öflug eftirlitsúrræði með ólöglegum innflutningi til landsins, ekki síst fíkniefnum. Í samningsafstöðunni er einnig vikið að hugsanlegum neikvæðum áhrifum sem breyttir tollar gætu haft á innflutning aðfanga til mikilvægra atvinnuvega, eins og til orkufreks iðnaðar, landbúnaðar og fiskvinnslu. Minnt er á að ESB er uppálagt að hafa að leiðarljósi þarfir aðildarríkja fyrir hráefni og hálfunnar vörur og að sama skapi tryggja að skilyrðum til samkeppni milli aðildarríkja sé ekki raskað hvað fullunnar vörur varðar. Um þessi atriði verður þó samið í kafla 30 um utanríkistengsl og kafla 11 um landbúnað, þó ekki sé útilokað að leita þurfi lausna í kafla 29 síðar í ferlinu.

Kafli 30 um utanríkistengsl er heldur ekki hluti af EES-samningnum. Kaflinn nær m.a. til viðskipta við ríki utan sambandsins, þ.m.t. fríverslunarsamninga og tolla, mál sem varða þróunarsamvinnu og mannúðar- og neyðaraðstoð. Í samningsafstöðu Íslands kemur fram að stefna Íslands á sviði þróunarsamvinnu og mannúðar- og neyðaraðstoðar falli vel saman við stefnu ESB á þeim sviðum. Í afstöðunni eru gerðar kröfur á sviði utanríkisviðskipta um að leitað verði leiða til að innflutningur á aðföngum til orkufreks iðnaðar, hráefnis til fiskvinnslu og aðfanga til fiskveiða og fiskeldis raskist sem minnst við aðild. Ennfremur er óskað eftir samstarfi við ESB um að áhrif aðildar Íslands að sambandinu hafi sem minnst áhrif á viðskipti við lönd utan þess. Síðast en ekki síst er lögð áhersla á að varðveita hið nána samband Íslands og Færeyja sem endurspeglast m.a. í Hoyvíkur-samningnum. Í afstöðunni er gerður fyrirvari um að tollverndin sé mikilvæg stuðningsráðstöfun í landbúnaði og að á því máli þurfi að taka í 11. kafla viðræðnanna um landbúnað og dreifbýlisþróun. Ennfremur áskilur Ísland sér rétt til að koma að málinu síðar ef ekki finnast viðunandi lausnir í 11. kafla.

Samningaviðræðurnar um aðild Íslands að Evrópusambandinu snúast um 33 kafla í regluverki ESB, auk kafla um stofnanir og annað. Alls hafa 18 samningskaflar verið opnaðir frá því að efnislegar aðildarviðræður hófust í júní á síðasta ári og er samningum þegar lokið um 10 þeirra. Alls hefur samningsafstaða Íslands í 24 köflum verið birt á viðræður.is."

ESB-málið áfram rætt

Á RÚV segir:"Vinstri græn ætla að ræða við Samfylkinguna um hvernig beri að halda áfram samskiptum við Evrópusambandið. Sú umræða fer líka fram í þinginu og nefndum þess, segir formaður Vinstri grænna.

Margir í Vinstri hreyfingunni Grænu framboði eru andvígir aðild og aðildarviðræðum Íslands við Evrópusambandið. Á flokksráðsfundi um helgi var þess þó ekki krafist að viðræðunum verði slitið en hvatt til þess að áfram verði rætt um samskipti Íslands og Evrópusambandsins.

„Þannig að við munum auðvitað halda okkar striki í því að ræða þetta mál bæði í okkar herbúðum og eftir atvikum taka það upp við samstarfsflokkinn og annars staðar þar sem það er á dagskrá í störfum þingsins og eftir atvikum í þeim nefndum og batteríuum sem koma að þessu máli," segir Steingrímur J. Sigfússon, formaður Vinstri grænna.

Steingrímur vill ekki greina frá kröfum Vinstri grænna í þessu. Ræða þurfi málið efnislega en niðurstaðan sé ekki gefin fyrirfram. „Ég held að það sé alveg ljóst að sumir hlutir í þessu hafa ekki gengið eins og við hefðum viljað, til dæmis hefur tímaþátturinn í þessu þróast öðruvísi. Það voru tafir á því að mikilvægir kaflar opnuðust við þurfum að fara yfir það og hvernig þetta svona horfir núna og hvernig við ætlum að halda á málinu í framhaldinu," segir hann."

 

Það er gott að ræða ESB-málið, sem lýkur síðan með aðildarsamningi og þjóðaratkvæðagreiðslu um hann. Það er fín áætlun! Hún er hinsvegar eitur í beinum einangrunar og nei-sinna! 

Vel lukkaður fundur með Árna Páli hjá Já-Íslandi

Á vef Já-Ísland segir: "Árni Páll Árnason, þingmaður Samfylkingarinnar, og varaformaður utanríkismálanefndar Alþingis, sagði á fjölmennum hádegisfundi hjá Sterkara Íslandi í dag,  að krefjist Vinstri grænir þess að viðræðum við Evrópusambandið verði slitið og umsókn um aðild að Evrópusambandinu verði dregin til baka þýddi það að ríkisstjórnarsamstarfinu yrði slitið og boðað yrði tafarlaust til alþingiskosninga.

“En auðvitað er eðlilegt að eiga við VG samtal um þessa þætti eins og aðra,“ sagði Árni Páll í samtali við jaisland.is. „Ég óttast ekki að eiga við þá samtal um aðstæður í Evrópu og hvort þær hafi þau áhrif að það verði síður fýsilegt en ella að ganga inn í Evrópusambandið.”

Árni Páll sagði að það hefðu verið mistök af hálfu Samfylkingarinnar að binda ekki betur um hnúta í stjórnarsáttmálanum til að koma í veg fyrir að ráðherrar VG gætu tafið fyrir framgangi aðildarviðræðnanna í sínum ráðuneytum eins og raun hefði orðið.

Fundarefnið var staða umsóknar Íslands um aðild að Evrópusambandinu. Um sextíu manns sátu fundinn, hlýddu á erindi Árna og svör hans við fyrirspurnum að því loknu."

Rispaðar plötur!

Sumir forsprakka Nei-sinna eru eins og gamlar rispaðar vinyl-plötur, gargandi "brennandi hús" - "aðlögun - aðlögun" og svo framvegis!

Hafa menn ekki áttað sig á því að nútímavæðing Íslands er meira eða minna aðlögun að því sem gerst hefur í Evrópu? 

Það er jafnvel hægt að fara aldir aftur í tímann!

Er hægt að fá eintthvað nýtt á fóninn? T.d. ferskar tillögur í gjaldmiðilsmálum og um afléttingu gjaldeyrishafta? Um lækkun vaxta, minni verðbólgu, afnám verðtryggingar?

Menn úr þessum herbúðum hafa sagt; "...það er bara hægt að lækka vexti"!

Af hverju í ósköpunum er það þá ekki gert? 

Hvað segir "planlausa"-fólkið? 

Þórhildur Hagalín í FRBL: Veiðar á lóu og spóa

Þórhildur Hagalín, ritstjóri Evrópuvefins, skrifaði áhugaverða grein um ESB og fuglafriðunarmál í FRBL þann 21.8. Grein hennar hefst á þessum orðum:

"Að meginreglu eru allar villtar fuglategundir friðaðar hér á landi samkvæmt lögum um vernd, friðun og veiðar á villtum fuglum og villtum spendýrum. Þær tegundir sem heimilt er að veiða eru sérstaklega tilgreindar í reglugerð um fuglaveiðar og nýtingu hlunninda af villtum fuglum. Það sama á við um veiðitímabil og veiðiaðferðir. Lóa og spói eru ekki á meðal þeirra 29 fuglategunda sem heimilt er að veiða á Íslandi en þær eru hrafn, fýll, dílaskarfur, toppskarfur, súla (hefðbundin ungataka), helsingi, hvítmáfur, rita, skúmur (hefðbundin eggjataka), kjói, álka, langvía, stuttnefja, teista, lundi, svartbakur, sílamáfur, silfurmáfur, heiðagæs, duggönd, hávella, toppönd, hettumáfur, grágæs, stokkönd, urtönd, rauðhöfðaönd, skúfönd og rjúpa.

Um vernd villtra fugla í Evrópusambandinu er fjallað í svonefndri fuglatilskipun. Markmið tilskipunarinnar er að tryggja vernd allra fuglategunda sem eiga náttúruleg heimkynni á yfirráðasvæði aðildarríkja ESB. Samkvæmt tilskipuninni er meginreglan sú að allar fuglategundir eru friðaðar en í viðaukum við tilskipunina eru taldar upp þær tegundir sem undanþegnar eru veiðibanni.

Í viðauka II-A við fuglatilskipunina eru taldar upp 24 fuglategundir sem öllum aðildarríkjum Evrópusambandsins er heimilt að leyfa veiðar á. Af þessum 24 tegundum lifa fimmtán á Íslandi. Sex þeirra er heimilt að veiða hér á landi (grágæs, stokkönd, urtönd, rauðhöfðaönd, skúfönd og rjúpa) en hinar níu eru friðaðar. Ekki yrði þörf á að aflétta friðun umræddra tegunda við innleiðingu tilskipunarinnar, ef til aðildar Íslands kæmi, þar sem aðildarríkjum er heimilt að kveða á um strangari verndarákvæði en tilskipunin krefst."

Í lokin segir Þórhildur: "Til að halda ástandi fuglaveiða óbreyttu í landinu, ef til aðildar að Evrópusambandinu kæmi, þurfa stjórnvöld að semja um heimild til áframhaldandi veiða á þeim 23 tegundum sem heimilt er að veiða á Íslandi en ekki eru taldar upp í viðauka II-A. Það mundi krefjast þess að þeim tegundunum sem heimilt er að veiða á Íslandi en hvorki eru taldar upp í viðauka II-A né II-B yrði bætt við viðauka II-B.

Veiðar á lóu og spóa verða að sama skapi ekki sjálfkrafa leyfðar þótt Ísland gerðist aðili að ESB. Þær verða bannaðar áfram svo lengi sem íslensk stjórnvöld vilja, þar sem aðildarríkjunum er ætíð heimilt að kveða á um strangari verndarákvæði en tilskipunin krefst. Hins vegar yrðu veiðar á lóu og spóa ekki heimilaðar nema með samþykki Evrópusambandsins."

Króna eða Evra? Sigríður Ingibjörg í FRBL

Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, þingmaður Samfylkingar, skrifaði góða grein í FRBL þann 22.8; Króna eða Evra? Greinin birtist hér í heild sinni:

Hrunið 2008 var tvenns konar: hrun fjármálakerfisins og hrun krónunnar. Kreppan í kjölfarið var því af tvennum toga: fjármálakreppa og gjaldmiðilskreppa. Algjöru hruni krónunnar var forðað með gjaldeyrishöftum og lánum frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum.

Þrátt fyrir bein áhrif krónunnar á lífskjör og skuldavanda heimila og fyrirtækja er í landinu hópur áhrifamikils fólks sem telur krónuna bjargvætt þjóðarinnar og lífsakkeri okkar um ókomin ár. Þeir sem nú lofsama krónuna kjósa að gleyma hlut hennar í ofþenslu áranna fyrir hrun. Flest bendir raunar til þess að krónan ýki sveiflur í efnahagslífinu fremur en að draga úr þeim.


Nýr gjaldmiðill?
Evran hefur frá stofnun verið helsti valkosturinn við krónuna, en til að geta tekið hana upp þarf fyrst að ganga í Evrópusambandið. Fyrir hrun gerðu flestir sér grein fyrir vandamálum krónunnar, en hún var eitt vinsælasta umræðuefni áranna 2007 til 2009. Fyrir efasemdarmenn um ESB skipti því miklu að koma með valkost við evruna. Vinstri græn héldu mjög fram norsku krónunni og einstaka menn í Sjálfstæðisflokknum sáu ljósið í svissneska frankanum. Einhliða upptaka bandaríkjadollars, kanadadollars eða evru hefur átt sér sína fylgismenn. Sjálfstæðisflokkurinn vildi fyrir kosningarnar 2009 æstur taka upp evru á grundvelli EES-samningsins og í samvinnu við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn. Öll þessi umræða ber vott um litla tiltrú á krónunni og á stundum örvæntingafullar tilraunir til að sleppa undan því að ræða um aðild að ESB sem mögulega lausn vandans.

Ágætt dæmi um umræðuna fyrir hrun er að Framsóknarflokkurinn setti upp sérstaka gjaldmiðilsnefnd sem skilaði áliti í september 2008. Skýrsla nefndarinnar er málefnaleg og órafjarri þeirri þjóðrembu sem heltekið hefur Framsóknarflokkinn upp á síðkastið. Vandi krónunnar er orðaður með skýrum hætti: „Hagsaga Íslands, frá því tengslin við dönsku krónuna voru slitin og tekin var upp sjálfstæð íslensk króna, hefur einkennst af samspili gengisfellinga og verðbólgu“ (bls. 12). Krónan er lítill og óstöðugur gjaldmiðill og ekki bætir slæleg hagstjórn vandann. Nefndin var gagnrýnin á hagstjórn áranna fyrir hrun og undantekur þar ekki hlut Framsóknarflokksins. En hvers vegna tókst svona illa til? „Væntanlega vegur þyngst „íslenska hefðin“, þ.e. að ganga fram af krafti á öllum vígstöðum á hverju sem gengur og treysta á aðlögun í formi gengisbreytinga þegar í óefni er komið“ (bls. 20). Vandinn verður vart orðaður betur en þetta.


Tveir valkostir
Gjaldmiðilsnefnd Framsóknarflokksins komst að þeirri niðurstöðu að tveir valkostir væru fyrir Íslendinga: upptaka evru eða áframhaldandi króna. Þrátt fyrir að margt hafi breyst eru þetta enn valkostirnir. Um þetta eru flestir sammála. Gjaldmiðilsnefndin hefur þó ýmsa fyrirvara við krónuna, enda ljóst að „íslenska hefðin“ er leið óstöðugleika. Ef helsti kosturinn við krónuna er „sveigjanleiki“ (þ.e. gengisfellingar), þá verður verðtrygging sparifjár og lána skiljanleg viðbrögð. Vilji fólk viðhalda krónunni blasir við að vextir verði hér hærri en í nágrannalöndunum og líklega höft af einhverju tagi til frambúðar.

Því er stundum haldið fram að ekki skipti máli hvort við höfum krónu eða evru. Evran krefjist agaðrar hagstjórnar og séu menn færir um hana þá sé eins hægt að hafa hér krónu. „Enn er vert að ítreka að hvorug leiðin er í raun fær öðruvísi en að komið verði á meiri festu í almennri efnahagsstjórn”, sögðu framsóknarmenn 2008 (bls. 28). Þetta er rétt að vissu marki en smæð krónunnar skapar mikinn vanda í opnu hagkerfi. Trúverðugleiki stjórnvalda er einnig alvarlegt vandamál. Í ljósi sögunnar er rétt að spyrja: hversu líklegt er að festa náist í efnahagsstjórnun á meðan stjórnmálamenn telja helsta kost krónunnar að falla hressilega með reglulegu millibili?


Einn valkostur?
Evran er í nokkrum ólgusjó og hafa andstæðingar ESB haldið því fram að það sanni fásinnu þess að halda áfram aðildarviðræðum. Reynsla okkar af krónunni er ekki svo glæsileg að skynsamlegt sé að útiloka upptöku evru og halda krónunni sem eina valkosti Íslendinga til frambúðar. Samningaviðræðurnar taka tíma og upptaka evrunnar er skilyrðum háð. Margt getur því breyst áður en endanleg ákvörðun er tekin, líkt og margt hefur breyst frá því að samningaviðræður hófust. Hagsmunir þjóðarinnar eru augljóslega þeir að halda báðum kostum opnum enn um sinn. Samningaviðræður skaða engan og skuldbinda engan, en þær gætu skapað möguleika til betri hagstjórnar og lífskjara til framtíðar.

Árni Páll og staða aðildarumsóknar

Fréttatilkynning:

Árni Páll Árnason, þingmaður Samfylkingarinnar og varaformaður utanríkismálanefndar Alþingis, heldur stutt erindi og svarar spurningum um stöðu ESB aðildarumsóknarinnar í íslenskum stjórnmálum í dag.

Fundurinn, sem er opinn öllum félagsmönnum Já Ísland, verður haldinn í Skipholti 50a og hefst klukkan 12.00. Boðið verður upp á súpu.

Áhugamenn um Evrópumál hvattir til að mæta!